} $(window).on("scroll touchmove", function() { $("#cc-cookies").css({"position": "relative"}, $(document).scrollTop() > 32); }); Provincia di Oristano | Sas turres ispagnolas
Logo della Provincia di Oristano

Provincia di Oristano - sito web ufficiale

Sas turres ispagnolas

04/10/2022  - 

Cussas turres chi pintirinant sas costas de Sardigna semus abituados a las abbaidare sena las bìere: las amus connotas dae semper e paret chi non b’apat importu de ischire pro ite bi sunt.

Ma cussas turres, chi sunt fraigadas dae 500 annos, ant connotu annos de perìgulos mannos, sunt istadas sentinellas pro difèndere sos sardos dae sa fura e dae sa morte cando sos piratas moros iscurrigiaiant peri su mare Mediterràneu.

Su sistema de difesa de sas costas, in Sardigna, comintzat intre su de VII e su de XV sèculos p.C.

Sa Reale Amministratzione de sas Turres l’ant istituida in su 1587, in tempus de su re de Ispagna Filipu II, cando s’est bidu chi non faghiat a controllare su territòriu ca mancaiat unu sistema de difesa adatu a s’iscopu. Tando, pro pòdere bardiare sas prajas a curtzu a sas biddas, sos ispuntones e sas grutas chi podiant dare amparu a sos moros e onni tipu de riu o benale chi los podiat fornire de abba, su curadore Marco Antonio Camos in su 1572 at cussigiadu de fraigare, in agiunta a sos 17 chi esistiant giai, àteros 73 postos de pro signalare sas bardanas cun fogos (a de note) o fumu (a de die), e finas 54 turres mannas capatzas de ospitare unu cumandante e unos cantos sordados e armamentos.

Dinari però bi nd’aiat pagu e non s’at fatu nudda finas chi in su 1582 sos Moros nche sunt imbàtidos agiomai a intro de Casteddu e su vitzerè Michele de Moncada at pedidu cun urgèntzia de presentare sos progetos pro s’Amministratzione de sas Turres, chi Filipu II at aprovadu in su 1587.

Forsis però no las ant gestidas tantu bene, bidu chi in su 1612 Martin Carrillo, imbiadu dae su re, comùnicat chi turres meda sunt isbandonadas. In su 1622 ant progetadu de las torrare a postu cun dinari de su re, ma sas ispesas in realidade nde sunt essidas dae sas boddetas betadas a sa gente.

A pustis, passende dae manu in manu s’amministratzione de sas turres est imbàtida a sos piemontesos e in su tempus est mudada finas sa funtzione, ca las ant impreadas siat pro controllare su contrabbandu, siat pro fàghere sos controllos in tempos de epidemias, siat pro populare sos logos isbandonados.

Sa prima relata fata a sa Corona faeddat de 90 turres, calicuna derruta de su totu, e de 269 persones chi bi traballaiant.

A metade de s’Otighentos, a pustis finidu su perìgulu de sas bardanas de sos Moros, s’Amministratzione de sas Turres l’ant abolida cun editu règiu de su 17 de cabudanni 1842.

In su 1867 su Ministeru de sa Gherra at tzèdidu sas turres a s’Amministratzione demaniale, boghende.nche s’impreu militare. A ùrtimu, in su 1989 su ministru de sos Internos Valerio Zanone e su presidente de sa Giunta Regionale Mario Melis, in s’acordu intre Istadu e Regione, ant dispostu a manera ufitziale de las disativare. Pro nd’ischire de prus si podet intrare a su situ http://torricostiere.squarespace.com/.

(GF.P.)