Sa tzìntzula chi s’agatat in sas biddas e tzitades, comente àteras de sa ratzas Culex, de tzìntzula podet atacare su virus de sa West Nile, sa callentura de su Nilu. Sas fèminas ebbia sutzant su sàmbene cun sos òrganos pro pùnghere, chi sunt sas ‘barras’. Acumprit su tziclu de sa vida sua in ambientes abitados dae s’òmine, in sas biddas, non s’istèsiat meda dae su logu in ue si riproduit e punghet cando est a intro e cando est in foras dae sas domos e edifìtzios. De sòlitu pìculat a de note, in sas oras de sa die abarrat in giassos friscos e cuerrados dae su sole. Cando punghet ddi est fàtzile a sutzare su sàmbene de s’òmine ca ddi essit una sustàntzia chi non faghet cagiare su sàmbene; pro more de custa sustàntzia tenimus s’iscarfìngiu. Sa tzìntzula comune non morit cun su fritu de s’ierru, chi passat in logos cuerrados de sas domos, e torrat in atividade cando torrat su callentu. Est pro custa resone chi nde agatamus a intro de domo fintzas in s’ierru.
A pustis chi at sutzadu su sàmbene, sa tzìntzula chircat giassos cun abba pro fàghere sos oos. Su tziclu biològicu est de 6-7 dies: dae sos oos naschent sos bermigheddos chi cun 4 fases de isvilupu creschent fintzas a diventare tzìntzulas.
Una parte manna de su tziclu biològicu de sa tzìntzula est in s’abba , e sigomente non si nche istèsiant meda dae su su giassu de orìgine, pro s’amparare dae su pìculu issoro, est bene evitare chi abarret abba in cale si siat giassu in ue podent sighire a crèschere.
CONSÌGIOS :
- Chirrare dae cortiles, terratzos e giardinos ogni istèrgiu piticu (botos, bidones, cartzigas, arrusciadores e àteru) in ue podet abarrare abba cando proet o cando si abbat, si non faghet est mègius a ddos pònnere a conca a bassu;
- Isboidare e pulire ogni chida pratos in suta de sos testos, serbatojos piticos, vaschetas de cundensa de sos cunditzionadores, abbadòrgios pro sos animales domèsticos;
- Controllare a ispissu chi sas grundas siant lìberas e netas;
- Ammuntare, cun ammontos ermèticos, telos o tzintzuleras bene postas, sas tzisternas, sos putzos e totu sos istèrgios in ue abarrat s’abba cando proet;
- Mantènnere netos sos giassos in ue curret s’abba e sos putzetos a manera chi no apojet s’abba e, in ue faghet, est bene a ddos serrare cun tzintzuleras bene postas; Non lassare gommas de màchina o cale si siat àteru istèrgiu in ue diat pòdere abarrare abba cando proet;
- Tènnere netas sas funtanas e bartzas de ornamentu, mancari ponende∙ddoe pisches rujos chi si nche papant sos bermes de sa tzìntzula;
- Non lassare chi s’abba apojet in sos telos chi ammuntant linna o àteros materiales ammuntonados;
- Non lassare dies e dies sas pischinas gonfiàbiles e àteros giogos prenos de abba;
- Garantire una protetzione mecànica in sas domos ponende tzintzuleras a sas ventanas.
In prus, in casu non si potzat evitare chi s’abba abarret apojada, si podet pònnere meighina biològica cun Bacillus thuringiensis pro sos bermes; si còmporat in sas potecarias, parapotecarias e butegas ispetzializadas.
A incuru de su Setore Ambiente e Terrinu - Servìtziu Abbas, Igiene e Profilassi Pùblica e Valorizatziones Ambientales
PROVÌNTZIA DE ARISTANIS
Setore Ambiente e Atividades Produtivas Servìtziu Abba, Igiene e Profilassi
- Servìtziu Disinfestatzione - Carrera Carducci, 42 - Aristanis 0783 0394227 - 0783 0783 0394204
- CPA Bosa - Carrera XX Settembre, 18 - Tel. 0785 375430
(MM)
