Sa Giorronada Internatzionali de s’Infàntzia e de s’Adolescèntzia dda iat istituida in su 1954 s’Assembrea Generali de is Natzionis Unidas, cun Resolutzioni 836 (IX) de su 14 de su mesi de idas, anca arracumandàt a totu is Paisus de istituiri sa “Giorronda Universali de su Pipiu”.
Su 20 de onniasantu de su 1959 sèmpiri s’Assembrea Generali de is Natzionis Unidas ndi iat pesau sa Decraratzioni de is Deretus de is Piciocheddus, cun Resolutzioni 1386 (XIV) arracumandendi-ndi, cun Resolutzioni 1387 (XIV) de dda fai connosci a totus e de dda spaniai in totu is lìnguas.
Su 20 de onniasantu de su 1989 iat aprovau invècias sa Cunventzioni asuba de is Deretus de s’Infàntzia e de s’Adolescèntzia, ratificada in Itàlia cun Lei n.176 de su 27 de maju de su 1991 e torrada a intregai a s’ONU su 5 de cabudanni de su 1991. A oi est unu tratau in matèria de deretus umanus cun su prus artu nùmeru de Paisus chi dda ant ratificada, funt difatis 196 is Stadus chi si funt vinculaus a manera giurìdica.
Sa Cunventzioni si ndi pesat asuba de cuàturu princìpius de fundamentu:
- (art.2) su de non fai partis: is deretus si depint assegurai a totu is minorennis, sena scerai o castiai arratza, sessu, lìngua, religioni, pensu de su pipiu/piciocheddu o de is genidoris suus.
- (art. 3) su mellus interessu: in ònnia provedimentu o lei chi siat, s’interessu de su pipiu/piciocheddu depit essi carculau in antis a totu.
- (art. 6) su deretu a bivi, a campai e a cresci: is Stadus depint traballai po assegurai custus deretus finas agiudendi-sì pari-pari.
- (art.12) su de ascurtai su pensu de su minori: is pipius/piciocheddus tenint su deretu de si fai ascurtai me in is decisionis chi ddis pertocat.
In prus de sa Cunventzioni, s’Assembrea de s’ONU at aprovau, in su 2000 e 2001, tres Protocollus facultativus cun sa punna de arraxonai mellus asuba de is pipius in gherra, de su sfrutamentu sessuali e de sa carrela po si chesciai candu a su pipiu/piciocheddu ndi ant fertu is deretus.
A dolu mannu, oindii, in su mundu, una surra de pipius e piciocheddus, peus is fèminas, sunfrint su fàmini e su sidi, bivint in cunditzioni de poburesa, no andant a scola, faint traballus chi bocint, in medas pigant parti a fusilli in logus de gherra, e a medas, ancora pipias, ddas giaint, o mellus, ddas bendint po ddas fai cojai cun òminis finas bècius de edadi. A logus si sighint a mutilai partis de sa natura siat a is pipius mascus e peus a is fèmineddas. E bortas meda funt ogetu de sfrutamentu sessuali.
Teneus meda ancora de fai ma in s’interis arrespetaus sa Cunventzioni asuba de is Deretus de s’Infàntzia e de s’Adolescèntzia.