In sa sotziedadi sarda est fitianu su de intendi “Pigai a fillu de ànima”, oindii at pigau su sentidu, finas a brulla, po inditai su de s’incurai o de atendi a un’àteru prus pitiu.
Ma in passau teniat sentidu e balori agiomai istitutzionali chi at apoderau finas a is annus ‘70, mancai no essit tentu regulamentatzioni giurìdica ufitziali.
Movendi de unu stùdiu chi at fatu Francesca Fara in sa Facultadi de Psicologia de s’Universidadi Catòlica “Sacro Cuore” de Milanu podeus nai ca in Sardigna s’acostumàt de “pigai a fillu de ànima” finas a intrai in vigori su deretu de famìllia nou (1975) e ca finas a insaras fiat una pràtica acostumada meda, non nci aiat logu de Sardigna chi non si praticàt.
Fillu de ànima fiat su pipiu chi su babbu e sa manna biològica ant donau in “afidamentu” voluntàriu a àterus de sa famìllia (a bortas de sa pròpia comunidadi) po ddu atendi e po ndi ddu pesai.
Po su prus si donàt unu fillu po una cunditzioni de dificultadi econòmica, ma finas sotziali e materiali.
Intra de is partis nci aiat cunsensu e non fiat postu in contu s’interventu de un’àtera parti, siat cussa istitutzionali o medianeri.
Non sèmpiri su pipiu abarràt finas a mannu in sa famìllia noba ma si podiat stabiliri in antis su tempus.
Intra de is duas famìllias, su prus de una borta, nci aiat parentau strintu (tzius de su pipiu), calincuna borta finas raportu de bixinau o intra de commais e copais. In ònnia modu is chi pigànt unu fillu de ànima non podiant o non teniant fillus insoru.
Intra de is duas famìllias parriat ddui at una spècia de patu, a una parti sa famìllia chi pigàt su fillu de ànima ddi asseguràt cunditzionis de vida bellas e ddu faiat, giai sèmpiri, eredi de is benis chi teniant, de s’àtera cussa famìllia etotu ndi logràt prexu acuntentendi su bisòngiu personali e sotziali de tenni e pesai a unu “fillu”, situatzioni chi sa famìllia biològica biiàt comenti a unu doveri (donai sa possibilidadi a is familliaris insoru chi non podiant tenni fillu de provai su rolu de genidori).
Àtera caraterìstica de custa pràtica est ca su fillu de ànima apoderàt is raportus cun sa famìllia de orìgini in su respetu e mancai fessit forti s’acàpiu cun sa famìllia noba si tzerriànt mamma e babbu feti cussus naturalis.
Pigai a fillu de ànima non boliat nai adotai, casi ca is adotzionis esistiant e non boliat nai mancu abbandonai, casi ca, comenti eus nau, s’apoderàt su raportu cun sa famìllia naturali.