S’Istitutu Zooprofilàticu Isperimentale de sas Venètzias, tzentru referente a livellu natzionale pro sa maladia, at cunfirmadu ca su mangone (gente ruja) agatadu mortu in su sartu de Crabas fiat positivu a su virus de s’Influèntzia de sos pugiones.
Su virus (de su tipu A suta tipu H5) in su pugione dd’aiat agatadu, faghende sas anàlisi de laboratòriu de s’Istitutu Zooprofilàticu Isperimentale de sa Sardigna, su Servìtziu veterinàriu de Sanidade Animale de sa Asl de Aristanis, in s’àmbitu de s’atividade de controllu passivu a pugiones cun sinnales de sa maladia, moribundos e mortos. Su Servìtziu de Sanidade Animale aiat fatu luego luego un’ordinàntzia destinada a sos allevadores de pugiones e cassadores pro afortiare e aumentare sa preventzione e su controllu de sa maladia.
Ite est s’influèntzia de sos pugiones
S’influèntzia de sos pugiones est una maladia chi podet atacare a cale si siat tipu de pugione, su prus a puddos e puddas, dindos, puddas faraonas, cuàllias, fagianos (tzurulitu), perdighes, perdighes de abba.
De sòlitu a sos pugiones agrestes non ddis atacat, ma podent trasmìtere de prus s’infetzione a sos allevamentos de pugiones, mescamente a cussos pesados in foras.
Sa maladia ddu est de prus in atòngiu e in s’ierru, cando arribant sos pugiones tramudadores agrestes chi portant su virus.
Sos virus de sos pugiones de sòlitu non si trasmitint a manera fàtzile dae sos pugiones a s’òmine, ma podent infetare sas tzèllulas umanas chi, si s’òmine o s’animale chi benit infetadu tenet unu virus de influèntzia umana, podet causare epidemias de virus noos in sos òmines
Est duncas de importu a si fàghere su vatzinu contra de s’influèntzia umana, mescamente sos chi de prus podent èssere a cuntatu cun pugiones infetos o mortos de influèntzia de sos pugiones, comente sos chi traballant in su setore avìcolo, sos veterinàrios, sos chi masellant, sos pastores, sos chi trasportant pugiones.
Su prus de sas bortas s’infetzione a sos òmines non dat sìntomos o sunt lèbios chi simìgiant a s’influèntzia e a sa congiuntivite. Però dae su 1997 amos tentu unos cantos casos graves de infetzione umana in persones chi ant tentu cuntatos cun pugiones infetos e paga igiene.
Su consumu de petza de pugione o oos
A oe non s’ischit si s’infetzione podet atacare a s’òmine papende petza de pugione o oos. Semper e cando sos allevamentos de pugiones sunt controllados a istrintu dae sos Servìtzios veterinàrios e depent respetare normas igiènicu-sanitàrias a manera chi sa petza e sos produtos de orìgine animale, in casu infeta, no intrent in cummèrtziu.
Comente sinnalare pugiones mortos o moribundos
In casu de difusione de su virus, su Servìtziu de Sanidade Animale de sa Asl de Aristanis pedit a sos entes chi si òcupant de animales agrestes e de ambiente (Forestas, Provìntzia, Forestale e àteras Fortzas de Politzia), a sos cassadores e a totu sos tzitadinos de collaborare sinnalende a su matessi Servìtziu veterinàriu pugiones chi sunt morende o mortos chi bi sunt in su territòriu pro ddis fàghere sas indàgines de laboratòriu e pro ddos eliminare, a manera segura, comente depet èssere fatu.
Sos nùmeros de telèfono pro avisare sunt 0783 317767 / 317763 / 317769 / 317772
Àteras informatziones in contu de s’influèntzia de sos pugiones s’agatant in su situ web de su Tzentru de Referèntzia Natzionale in s’Istitutu Zooprofilàticu de sas Venètzias
https://www.izsvenezie.it/temi/malattie-patogeni/influenza-aviaria/
(MM)
