A logus, in Sardigna, ddu connoscint comenti a romasinu o ramasinu o rumasinu, fueddu chi ndi arribat de su latinu ROSMARINUM cun metàtesi, a logus ddu tzèrriant romaninu, fueddu chi ndi arribat de su cadalanu ‘romaní‘, a logus ddi narant tzìpiri o sìpiri, fueddu antigu de orìgini pùnica ‘zibbir’, atestau de Pseudo-Apuleio chi arremonendi sa mata scriit ‘Graecis dicitur libanotis, alii ycteritis, Itali rosmarinum, Punici zibbir’, crosidosu su fatu ca me in is logus anca si narat ‘tzìpiri’ si narat finas ‘mitza’ (chi in italianu est ‘sorgente’) custu puru de orìgini pùnica.
Sa mata est comuna a totu s’Ìsula, est fragosa meda, si usat in coxina po donai sabori a sa cosa de papai, si impreat po sa cura e bellesa de sa personi, e ddi apretat meda s’abi fadendi sa mata amiga pretziosa de is abiàrgius.
Sa mata fait a mola finas a 2 metrus e portat nais meda, a bortas corcadas chi atumbant a terra a bortas stantàrgias faci a susu, abarrat sèmpiri bia, bivit in ònnia logu, in vasu o in terra, in oru de mari e finas a is 800 metrus de is montis, s’agatat beni in logu àrridu e sunfrit meda su frius e sa cilìxia.
Is nais funt linnosas e a còrgiu a colori chi tirat a su cinisu.
Est a folla pitia, fini e posta una a faci de s’àtera, cun oru pinnigau faci a bàsciu. Sa faci de asuba est a colori birdi càrrigu e cussa de asuta est a colori de prata. Fragat meda.
Su frori est pitiadeddu a colori asullu-biaitu, postu a spiga. Sa mata frorit in tempus diferenti cunforma a su logu: intra de su mesi de ladàmini e freàrgiu in logu de mari e intra de martzu e mesi de argiolas in logu atesu de mari.
Su frutu est un’achèniu lisu.
Po fai matixedda noba de su tzìpiri bastat a prantai sa pèrtia.
Su tzìpiri, comenti a àteras matas o erbas chi fragant, si usat finas in s’àcua de Santuanni.
