Sa crèsia de Santa Justa, sede de s’antiga catedrale de sa diòtzesi arborense, est unu monumentu de bellesa manna de s'architetura romànica. Est de sa prima metade de su de XII sèculos e at acabbadu de èssere sede de diòtzesi a s’incomintzu de su de XVI sèculos. In cunfrontu a sas istradas chi dda inghìriant est posta in artu, si ddoe arribat dae un’iscalera manna; est longa 28 metros. Su tràgiu architetònicu, cun elementos chi torrant in su Duomo de Pisa, faghet a cumprèndere ca, paris cun mastros sardos, b’ant traballadu mastros pisanos
A intro duas fileras de colunnas dda partzint in tres navadas; sa cobertura est de linna. In suta b’est una cripta. Sa basìlica est dedicada a sas Santas: Justa (màrtire in s’època de Diocletzianu), Justina e Enedina; in un’altare bi sunt custoidas sas relìchias issoro. Sa crèsia totu in perda ‘a vista’ est in arenària de su Sinis; in s’intrada manna bi sunt fògias, leones e chervos picados in su màrmaru. Parte de su materiale de màrmaru impreadu est de època romana; pro nàrrere: sas colunnas ddas ant leadas dae sas tzitades antigas de Tharros, Neapolis e Othoca.
S’istòria de sa bidda de Santa Justa incumintzat cun Othoca, tzitade fenìtziu-pùnica de su de VIII sèculos in antis de Cristos ma in custu territòriu s’agatant fintzas rastros de s’època nuràgica.
(MM)
