} $(window).on("scroll touchmove", function() { $("#cc-cookies").css({"position": "relative"}, $(document).scrollTop() > 32); }); Provincia di Oristano | Sa festa de santu Antoni de su fogu
Logo della Provincia di Oristano

Provincia di Oristano - sito web ufficiale

Sa festa de santu Antoni de su fogu

13/01/2022  - 

Cussa de santu Antoni de su fogu, su 16 e su 17 de ghennàrgiu, est sa festa precristiana chi, a prus de sas funtziones religiosas, sighit a tènnere su rituale antigu de sos fogulones beneitos.

Unu contu antigu contat ca santu Antoni, faghende intrare una bràsia alluta in su bàculu suo chi fiat de fèrula, at furadu dae s’inferru su fogu pro ddu donare a sos òmines.

Sa mitologia contat ca su deus Zeus, pro curpa de Prometeo, aiat detzìdidu de non mandare prus su fogu a sos òmines; a s’oras Prometeo furat su fogu dae chelu: cun unu bàculu de fèrula nde leat un’ischintidda  dae su fogu de s’Olimpo e ddu dat a sos òmines.

Santu Antoni abade est nàschidu in Egitu in una famìllia cristiana rica e est mortu in su 356 a pustis de sa nàschida de Cristos. A custu Santu ddi narant de su fogu, fintzas de su tzitzone, o porcàrgiu, acapiende su nùmene suo a sa paristòria ca su fogu est cussu de s’inferru e su porcu rapresentat su dimòniu.

Est invocadu pro sanare una maladia mala, chi pigat a brusiore e dolores fortes, chi ddi narant difatis fogu de santu Antoni (herpes zoster).

Sa festa ferit in s’ierru, cando su sole – a pustis de su solstìtziu in su mese de nadale – torrat a  incomintzare a “crèschere”. Sos rituales paganos, chi apartenent a una religiosidade de sa cultura agrària, teniant sa punna de chircare amparu dae sas fortzas malas de s’ierru (fritu, buju, tempus malu, …). Su fogu, chi podet fàghere dannu mannu, chi podet èssere unu perìgulu, in custa ocasione est lughe in su buju de s’ierru, calore e lughe chi rapresentat su sole chi est vida, fortza e natura chi si nde torrat a ischidare, calore chi callentat dae su fritu e dae s’astrore e, fintzas, purificatzione.

               

Paga sunt sas biddas de sa provìntzia chi no afestant custu Santu allumende custos fogos chi tenent nùmenes e piessignos diferentes: podent èssere fogulones mannos o piticos; muntones mannos de truncos; tuvas, truncos intreos istuvados postos in pee e fatos brusiare in sas pratzas de sas biddas. Prus che totu sas tuvas ammentat una traditzione de àteras culturas comente sa de sos àrbores sacros, ma est fintzas unu sìmbulu de sa fertilidade maschile. Sos fogulones sunt cuncordados dae famìllias o dae sas famìllias de sos bighinados ma in ogni bidda unu fogu mannu est cuncordadu dae sa leva noa o dae sos Antoni o cun sa partetzipatzione de totu sa comunidade.

Pro custa festa si preparant in tzertas biddas sa panischedda, in àteras su pane de saba, a bortas fintzas pane chi si beneighet in sa Missa e si portat in protzessione a in ghìriu de su fogu;  s’incomintzant fintzas a frìere sos durches de Carrasegare, comente sos culurgiones frìssidos. Totu custos durches si cumbidant in sas domos e acanta de sos fogos.

 In biddas meda cun custa festa incumintzat su Carrasegare.

(MM)